Neuspeuteren bij de pinautomaat: een hoax?

Nederlanders zijn gek op neuspeuteren, zo beweert het tijdschrift gezondNU in een persbericht. Het hele persbericht is te lezen bij ANP Pers Support, maar hier volgt de opmerkelijkste passage:

Het neuspeuteren laat onder meer zijn sporen na op pinautomaten. Een mobiel hygiëneteam van gezondNU onderzocht een groot aantal pinautomaten in heel Nederland op de aanwezigheid van de bacterie Staphylococcus aureus. Deze bacterie kan huidinfecties veroorzaken en is verantwoordelijk voor de beruchte MRSA-ziekenhuisinfecties. Ruim tien procent van de pinautomaten bleek besmet te zijn. Het smerigste monster telde 26 kolonies met uitgegroeide bacteriën.

De vervuiling van de pinautomaten wordt onder meer veroorzaakt door neuspeuteren. De Staphylococcus-bacterie is bij één op de drie Nederlanders in de neusholte aanwezig. Slechts vijftien procent van de ondervraagden weet dat de bacterie in de neusholte voorkomt. De helft van alle Nederlanders die het nog niet wist, geeft aan gewoon te blijven peuteren.

1 April komt al dichterbij, dus bij zo’n bericht gaan bij mij alle alarmbellen rinkelen. Hoeveel Nederlanders zijn hiervoor ondervraagd? Hoe is men aan deze steekproef gekomen? Konden ze zichzelf opgeven, of zijn ze door telemarketeers gebeld? Wordt die bacterie alleen verspreid door neuspeuteren, of zijn er ook andere manieren om die over te dragen? Hebben onhygiënische pinautomaten ook andere oorzaken?

Allemaal vragen waar het persbericht geen antwoord op geeft. Wel wordt er onderaan verwezen naar www.gezondnu.nl/pers voor meer informatie:

Hier kunt u onder meer het artikel uit gezondNU downloaden. Ook het volledige onderzoeksrapport, met onder meer uitsplitsingen naar regio en leeftijd, is beschikbaar via de website.

Dus dat heb ik gedaan. Journalisten moeten zich wel eerst registreren om bij het rapport te komen. Vooruit dan maar. Enkele seconden later krijg ik het wachtwoord toegestuurd: pillen. Hmm, het lijkt erop dat iedereen hetzelfde wachtwoord krijgt, word ik soms bij de neus genomen? Even later blijkt dat de registratie inderdaad fake is, want iedereen kan gewoon bij de informatie komen – als je maar de betreffende dieplinks weet. Bij deze:

• persbericht_neuspeuteren_gezondnu4_2007.pdf
• artikel_neuspeuteren_gezondnu4_2007.pdf
• uitslag_neuspeuteronderzoek_gezondnu4_2007.pdf
• cover_gezondnu4_2007.pdf

Wie de uitslag van het ‘neuspeuteronderzoek’ leest, zoekt tevergeefs naar een wetenschappelijke onderbouwing. Wel wordt het aantal ondervraagde personen vermeld: ruim 500. Maar wie het tijdschriftartikel doorneemt en via internet nog even verder zoekt naar wetenschappelijke informatie over de Staphylococcus aureus, kan maar één conclusie: de relatie tussen deze bacterie en neuspeuteren is flinterdun. Nergens wordt aangetoond dat de Staphylococcus aureus die op pinautomaten is aangetroffen, daadwerkelijk uit iemands neusgaten afkomstig is.

Is het persbericht dus een hoax? Misschien. Of het waar is of niet, het is in ieder geval slecht onderbouwd. Iedere journalist zou zo’n persbericht op z’n minst grondig moeten checken. En ik vraag me af of iedereen dat heeft gedaan, want het bericht staat inmiddels op tientallen nieuwssites en zelfs op Teletekst. Hebben die redacties het bericht nagetrokken?

Hoe dan ook, het zou het me niets verbazen als ik volgende week zondag een mailtje krijgt van GezondNU (dankzij de ‘verplichte’ registratie hebben ze mijn e-mailadres) met de boodschap “1 april, we hebben u gefopt”.