Second Life: DDS in een nieuw jasje?

Je kunt tegenwoordig geen krant of tijdschrift meer openslaan, of er staat wel iets in over Second Life, de nieuwste hype op internet. Voor wie deze hype is ontgaan: Second Life is een virtuele wereld waar je in de huid kunt kruipen van een verzonnen identiteit. Dat klinkt als een spelletje, maar deze nepwereld heeft inmiddels honderdduizenden inwoners en er is zelfs een virtuele economie ontstaan. De eerste bedrijven hebben al een vestiging in Second Life geopend.

Ook de overheid begint Second Life te ontdekken. Zoetermeer wil er zelfs een virtueel stadhuis openen, zo meldt de site Gemeente.NU. Bij dit soort berichten krijg ik echter een déjà vu-gevoel. Even terug naar 1994: internet brak toen in Nederland door en dat was vooral de verdienste van De Digitale Stad in Amsterdam (DDS). Men was lyrisch over de geweldige mogelijkheden die deze gemeenschap bood om gemeenschapszin en politieke belangstelling te bevorderen. Toch is DDS uiteindelijk een zachte dood gestorven. In feite wil Zoetermeer nu precies hetzelfde wat Amsterdam dertien jaar geleden wilde en wat daar niet lukte.

Krachtiger dan ik zelf zou kunnen verwoorden schiet Jaap Meijers in Trouw van afgelopen vrijdag het hele idee van grotere participatie van burgers in de lokale democratie kort maar krachtig aan flarden:

Heeft u het idee dat Hoogeveen en Purmerend er leuker op zijn geworden door de ’digitale steden’ die daar werden opgericht?

Natuurlijk niet. Zo werkt het namelijk niet. Er is veel onderzoek gedaan naar online communities, en wat bleek? Er is geen natuurlijk verband tussen online gezelligheid en de kwaliteit van de sociale omgeving in het echte leven. Als je een virtuele gemeenschap creëert rond een stad of een dorp, dan bloeit die plaats niet meteen op. Gemeenschapszin moet er al zijn, dat kun je niet kweken. Als dat warme gevoel er niet al is, dan wordt het echt niet groter met een website.

Ben benieuwd hoeveel jaar dat Second Life nog zal meegaan, voordat de virtuele inwoners dezelfde conclusie hebben getrokken…