Meditatie

De weg naar verlichting

Meditatie is geen vlucht uit de werkelijkheid, maar juist een bezigheid om een sterker bewustzijn te ontwikkelen. Meditatie heeft zowel een innerlijke als een uiterlijke kant: enerzijds streven boeddhisten naar inzicht en verlichting, anderzijds is meditatie bedoeld om compassie te ontwikkelen met de wereld om ons heen.

Gedachten en zorgen uit je hoofd halen

Die wereld om ons heen is een wirwar van gedachten, impulsen en emoties, die ons afleiden van wie we werkelijk zijn. We belasten onszelf met irrelevante bezigheden, zorgen, haast en agressie. Meditatie is de manier om ons terug te brengen naar onszelf, waar we, vrij van alle gewoonten en patronen, ons gehele wezen werkelijk kunnen proeven en ervaren. Het is een staat die vrij is van alle kommer en zorgen, waarin geen wedijver is, geen verlangen om iets te bezitten of te grijpen, geen intense, wanhopige worsteling, en geen honger naar prestatie; een ambitieloos zijn, waarin geen aanvaarding, afwijzing, hoop en vrees bestaan. Meditatie is de geest thuisbrengen.

Wat meditatie niet is

• navelstaren
• een poging om de werkelijkheid te ontvluchten
• een middel om bepaalde hoop en verwachtingen in vervulling te doen gaan
• een ontspanningstechniek (maar ontspanning is wel een neveneffect van meditatie)
• concentratie
• een vorm van peinzen (meditatie probeert de dagelijkse gedachtestroom juist te overstijgen)
• een vorm van zelf-hypnose (meditatie verhoogt het bewustzijn, zelf-hypnose verlaagt het juist)

Dagelijks mediteren

Meditatie is een dagelijks terugkerende bezigheid, bij voorkeur steeds op hetzelfde tijdstip. Sommigen mediteren ’s ochtends vroeg, anderen mediteren vlak voor het avondeten, later op de avond of zelfs verschillende keren op een dag. Een sessie kan een kwartier tot een half uur duren. Het is handig om een vaste plek te reserveren, die nergens anders voor wordt gebruikt. Sommigen gebruiken muziek tijdens een meditatie om in de juiste stemming te maken. Ook wierook wordt hier vaak voor gebruikt.

Oefeningen

Voor het mediteren bestaan talloze oefeningen. Wat de beste oefening is, hangt van de persoon af; de ene oefening werkt voor de een het best en andere mensen zijn juist weer met andere oefeningen gebaat. Enkele standaardtechnieken:

• het concentreren op bepaalde objecten, bijvoorbeeld een brandende kaars, een bloem, afbeeldingen, of een Boeddha-beeld,
• het concentreren op de eigen ademhaling,
• het zingen van mantra’s, woorden of geluiden die voortdurend worden herhaald.

Meditatie in groepen

Mediteren hoeft niet per se een individuele bezigheid te zijn. Veel mensen vinden het juist prettig om het in groepsverband te doen. Bovendien is een leraar juist voor beginners van onschatbare waarde. Hij/zij kan vragen beantwoorden en je zo nodig tips geven bij de oefeningen. In Nederland en België bestaan heel wat boeddhistische organisaties die regelmatig meditatie-bijeenkomsten verzorgen.